خیابان مدرسه

چرا باید خیابان مدرسه داشته باشیم؟

آیا می‌دانستید که بیش از ٢۵ درصد از سفرهای شهری در ساعات اوج ترافیک مربوط به مسیرهای منتهی به مدارس است؟ این آمار در شهرهای بزرگ و پرترافیکی مانند تهران حتی بیشتر است، جایی که والدین برای رساندن فرزندان خود به مدرسه، سهم قابل‌توجهی از ترافیک صبحگاهی را به خود اختصاص می‌دهند. این شرایط نه تنها منجر به افزایش آلودگی و هدررفت زمان می‌شود، بلکه خطرات ایمنی برای دانش‌آموزان را نیز افزایش می‌دهد. راهکار چیست؟ «خیابان مدرسه» (School Street) می‌تواند پاسخی کارآمد و عملی به این چالش باشد.

خیابان مدرسه چیست؟

خیابان مدرسه به معابری اطلاق می‌شود که در ساعات آغاز و پایان مدارس، دسترسی خودروها به آنها ممنوع یا محدود می‌شود. این رویکرد با کاهش تردد خودروها در اطراف مدارس، محیطی امن‌تر و سالم‌تر برای دانش‌آموزان فراهم می‌کند و خانواده‌ها را به استفاده از روش‌های حمل‌ونقل پاک تشویق می‌کند.

در تهران، به طور متوسط، بیش از 20 درصد از ترافیک صبحگاهی مربوط به جابه‌جایی دانش‌آموزان است. این مسئله نه تنها باعث قفل شدن خیابان‌های شهری می‌شود، بلکه اثرات مخربی بر کیفیت زندگی شهری دارد. به عنوان مثال، طبق آمار شرکت کنترل ترافیک تهران، در سال 1402، متوسط زمان تلف‌شده در ترافیک شهری برای هر شهروند بیش از 200 ساعت در سال بوده است. این رقم به معنای هدررفت میلیون‌ها ساعت مفید در مقیاس شهر است که بخشی از آن می‌تواند با مدیریت بهتر مسیرهای مدرسه کاهش یابد.

مزایای خیابان مدرسه

اجرای طرح خیابان مدرسه در تهران می‌تواند:

 • کاهش ترافیک صبحگاهی: با کاهش تردد خودروها در اطراف مدارس، بار ترافیکی معابر اصلی کاهش می‌یابد.

 • صرفه‌جویی در زمان: والدینی که به جای خودرو از حمل‌ونقل عمومی یا پیاده‌روی استفاده کنند، می‌توانند از زمان بیشتری بهره ببرند.

 • بهبود ایمنی دانش‌آموزان: کاهش تصادفات و خطرات مرتبط با خودروها.

 • کاهش آلودگی: بر اساس گزارش سازمان محیط زیست، سهم خودروهای شخصی در آلودگی هوای تهران حدود 70 درصد است؛ خیابان‌های مدرسه می‌توانند به کاهش این سهم کمک کنند.

نمونه‌های موفق خیابان مدرسه در دنیا

در شهر لندن، اجرای خیابان مدرسه توانست میزان تردد خودروها در اطراف مدارس را تا 23 درصد کاهش دهد و آلودگی هوا را تا 15 درصد بهبود بخشد. در شهر بارسلونا، طرح مشابهی خطر تصادفات مرتبط با کودکان را تا 30 درصد کاهش داد. چنین تجربه‌هایی نشان می‌دهد که خیابان مدرسه می‌تواند راهکاری عملی برای بهبود وضعیت شهری باشد.

• خیابان مدرسه تنها یک تغییر کوچک در مدیریت شهری نیست؛ بلکه راهکاری مؤثر برای کاهش ترافیک، بهبود کیفیت هوا و افزایش ایمنی دانش‌آموزان است. در شهری مثل تهران، با چالش‌های جدی در ترافیک و آلودگی، آیا زمان آن نرسیده است که به اجرای این طرح به‌عنوان یک گام ضروری نگاه کنیم؟