به نظر میرسد ساخت جاده بیشتر به معنی ایجاد فضای بیشتری برای وسایل نقلیه، و در نتیجه ازدحام کمتر آنها است. اما در طول سالها، محققان دریافتهاند عکس این نظریه صادق است. در صورت تشخیص نیاز به افزایش ظرفیت راهها، اگر این ضرورت با ساخت راههای جدید تامین شود تعداد اتومبیل بیشتری به آنها جذب خواهد شد و همین روند مرتبا ادامه خواهد یافت.ماتیو تورنر، استاد اقتصاد دانشگاه جرج براون کانادا و همکار در مطالعهای در سال 2009 که به مقایسه ظرفیت اضافه شده راهها به مسافت طی شده توسط وسایل نقلیه در شهرهای امریکا طی دو دهه میپردازد، گفت: تحقیق ما نشان میدهد که زمانی که یک جاده معمولی به یک منطقه شهری اضافه میشود، در یک دوره زمانی کوتاه، به طور نسبی میزان مسافت پیموده شده توسط اتومبیلها افزایش مییابد. تورنر در مصاحبه با تورنتو استار گفت: نتیجه احتمالا در اینجا هم صدق میکند. من فکر نمیکنم افزایش سطح راهها و بزرگراهها به طور متوسط تاثیر قابلتوجهی روی میزان ترافیک کلی در شهر بگذارد.
یافتههای این مطالعه یک قانون اساسی برای ازدحام ترافیک پیشنهاد میکند: افزایش 10 درصدی ظرفیت راههای یک شهر منجر به افزایش 10 درصدی مسافت طی شده در آن میشود.بر اساس این مطالعه دلایل این افزایش عبارتند از:
- افزایش ترافیک تجاری و کامیونها در راههای جدید
- تصمیم مردم به رانندگی بیشتر و طولانیتر
- مهاجرت مردم به شهرهای با سطح راههای بیشتر و بهتر
- تقاضای اضافی ایجاد شده (انحراف تقاضا) بر اثر افزایش عرضه
چند مطالعه دیگر در انگلستان، ژاپن و استرالیا نیز به نتایج مشابهی دست یافتهاند: در پی افزایش سطح راهها، ترافیک به آنها باز میگردد.
یک گزارش از موسسه سیاستگذاری حمل و نقل ویکتوریا، یک سازمان پژوهشی مسوول برای یافتن راهکارهای حمل و نقلی، یافتههای فوق را به این شکل جمعبندی کرده است:
برنامهریزان با برآورد نرخ مثبت رشد ترافیک پیشبینی میکنند که ازدحام به قفل شدن جریان ترافیکی در شبکه منجر خواهد شد مگر اینکه ظرفیت راهها گسترش یابد. اضافه کردن ظرفیت،منجر به بازتولید ترافیک خواهد شد که نتیجه آن ازدحام با حجم ترافیک بالاتر است. این چرخه تا زمانی که هزینههای گسترش ظرفیت جاده غیر قابل قبول تلقی شود ادامه مییابد.
اما ایا این بدین معناست که ما هرگز نباید روی ساخت راهها سرمایهگذاری کنیم؟
تورنر میگوید: ساخت و توسعه بزرگراههایک نیاز است اما آنالیز هزینه – منافع برای تشخیص اینکه آیا هزینه توسعه بزرگراهها با منافع به دست آمده از آنها مطابقت دارد نیز ضرورتی اجتنابناپذیر است.از سوی دیگر، بهرهبرداری بهینه و میزان استفاده مردم ازیک بزرگراه جدید بعد از ساخته شدن آن، اهمیت زیادی دارد. در واقع مشکل اساسی این است که راهها ساخته میشود ولی مردم برای عبور و استفاده از آن شارژ نمیشوند و هزینههای قابلملاحظه بزرگراه جدید از محل بودجه عمومی پرداخته میشود. بنابراین، در دنیای امروز حمل و نقل، باید این اصل مهم که مردم ترافیکگریز ناچار به پرداخت هزینه متناسب با استفاده خود از تسهیلات حمل و نقل برای کاهش ازدحام و پیامدهای منفی آن هستند، بیشتر مورد توجه همگان از جمله مسوولان حمل و نقل قرار گیرد.
مهندسین مشاور رهیافت اندیشه فردا