آیا من اجازه دارم به خاطر منافع شخصی خودم، منافع جمعی را تهدید کنم؟؟
روز جهانی بدون خودرو فرصت مناسبی است تا در سفرهای درون شهری و برون شهری خود، استفاده از خودروی شخصی را به حداقل برسانیم.
وقتی با روزهایی مانند روز جهانی بدون خودرو مواجه می شویم، این سوال ذهن ما را درگیر می کند:
از کجا و چگونه شروع کنیم؟
به طور کلی انتخاب یک سفر شهری به پارامترهای مختلف بستگی دارد. وقتی ما صبح می خواهیم از منزل به محل کارمان برویم، یک انتخاب ما خودروی شخصی است. وقتی نزدیک منزل ما یک ایستکاه اتوبوس باشد، انتخاب بعدی ما اتوبوس خواهد بود. وقتی سیستمی مانند تاکسی اینترنتی وجود داشته باشد، یک انتخاب ما تاکسی اینترنتی می باشد. زمانی که یک دوچرخه شخصی داشته باشیم و فاصله ما تا محل کارمان فاصله زیادی نباشد و مثلا حدود سه کیلومتر باشد، یک انتخاب ما دوچرخه شخصی می باشد. یا وقتی در محدوده ایستگاه مترو باشیم یک انتخاب ما مترو خواهد بود. پس ما در حمل و نقل روزانه مان با جمیع انتخاب ها مواجه خواهیم بود.
به طور کلی اولین و مهمترین مساله، آگاهی از انتخاب نوع وسیله نقلیه می باشد. آن چیزی که در وضع موجود اتفاق می افتد این است که، مهمترین فاکتور همه شهروندان برای سفرهای روزانه راحتی و آرامش می باشد؛ که در واقع فاکتور درست و مناسبی می باشد. بعد از انتخاب نوع وسیله نقلیه، هزینه و زمان فاکتورهای دیگر محسوب می شوند.
ضمن آن که حق هر شهروندی است که در سفرهای روزانه خود، هزینه، زمان و راحتی را اولویت قرار دهد؛ باید این سوال را از خودمان بپرسیم: آیا من اجازه دارم به خاطر منافع شخصی خودم، منافع جمعی را تهدید کنم؟؟
بنابراین زمانی که آگاهی شهروندان ما ارتقا پیدا کند و افراد در حالت های برابر، برای سفرهای شهری خود، انتخاب های دیگر را مدنظر قرار دهند، می توان امیدوار بود در میان مدت و بلند مدت، این نفع جمعی، به خود شهروندان برگردد.
به طور مثال اگر از شهروندان سوال شود که چرا در سفرهای درون شهری خود از دوچرخه استفاده نمی کنید؟ پاسخ هایی را خواهید شنید که غالبا پاسخ های درستی می باشد.
• شلوغی خیابان ها
• تهدید سلامتی انسان با دوچرخه سواری در هوای آلوده (هر چند پژوهش های انجام شده در کشورهای توسعه یافته و پیشرو در توسعه دوچرخه سواری، از جمله هلند و دانمارک نشان داده اند فواید دوچرخه سواری در هوای آلوده از معایب آن بیشتر است.)
• عدم وجود مسیرهای ایمن برای دوچرخه سواری
• افزایش زمان سفر یا دیر رسیدن به مقصد
حال اگر از جهات دیگر به دوچرخه سواری نگاه کنیم و فواید دوچرخه سواری مانند این که اگر مردم دوچرخه سواری کنند به بهبود هوای شهر وکاهش ترافیک کمک خواهند کرد و برای آنها این موضوع را روشن کنیم نفع دوچرخه سواری درنهایت به خود افراد بر می گردد، می توان در جهت حرکت به سمت داشتن شهری پایدار و انسان محور حرکت کرد.
بنابراین پیش نیاز این حرکت های بزرگ مردمی، آگاهی بخشی است و پس از آن اقدام کردن و ترویج پیاده روی و دوچرخه سواری و حمل و نقل عمومی و ... و این طور خواهد شد که در میان مدت و بلند مدت مردم شهرهای کشور از منافع ناشی از این آگاهی بخشی بهره مند خواهند شد.
پس به بهانه 31 شهریور، روزجهانی بدون خودرو و با توجه به اینکه با شروع سال تحصیلی جدید، ترافیک شهرها حدود بیست درصد افزایش پیدا خواهد کرد، می توانیم در سفرهای درون شهری خود تجدید نظر کنیم و نفع جمعی را به نفع فردی ارجحیت داده و بخشی از سفرهای روزانه خودمان را با سایر سیستم ها و غیر از خودروی شخصی انجام دهیم.
مهندس مهدی حسن زاده
مدیرعامل مهندسان مشاور رهیافت اندیشه فردا