نویسندگان مقاله
- محمد سلطانی - کارشناس ارشد مهندسی عمران- راه وترابری
- مهرداد علیمرادی - کارشناس ارشد سیستمهای اقتصادی- اجتماعی، گرایش برنامه ریزی حمل ونقل
- مهدی حسن زاده اصفهانی - کارشناس ارشد مهندسی عمران- راه و ترابری، مدیر عامل مهندسین مشاور رهیافت
چکیده مقاله
برخورداری از شبکه حمل ونقل پویا، هماهنگ و سازمان یافته یکی از معیارهای اصلی سنجش میزان توسعه یافتگی جوامع در جهان امروز محسوب می شود و بر این مبنا جامعه ای که از شبکه حمل ونقل کارآمدتری برخوردار باشد، واجد رشد و توسعه فراگیر به شمار می آید. در این راستا تحلیل فضایی و تعیین میزان دسترسی مراکز زیست و فعالیت به شبکه حمل ونقل، شاخصی است که در توسعه سایر ابعاد این مراکز از قبیل توسعه اقتصادی، اجتماعی، ارتباطی و ... ، تاثیر غیر قابل انکاری دارد. علاوه بر این، میزان برخورداری مناطق مختلف یک گستره از شبکه حمل ونقل، شاخص دیگری است که می تواند مبین میزان توسعه آن منطقه در گستره مذکور باشد. تحلیل این نوع شاخص ها در مناطق مختلف و مقایسه آن با نیازهای موجود، تصویری از وضعیت گستره مذکور از لحاظ نحوه توزیع شبکه حمل ونقل ترسیم کرده و بدین ترتیب موارد عدم تعادل و توازن در توزیع شبکه حمل ونقل مشخص می گردد. در این مقاله، ابتدا شاخص های کیفی و کمی میزان دسترسی و برخورداری نقاط از شبکه حمل و نقل تعریف شده و سپس نحوه سطح بندی نقاط بر اساس این شاخص ها و همچنین محاسبه ماتریس زمان سفر و فاصله نقاط با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی تبیین می شود، ضمن این که در هر قسمت، روش مذکور برای تحلیل شاخص ها، به صورت موردی برای نقاط سکونتگاهی استان تهران انجام شده و در پایان نقاط قوت و ضعف حاصل از تحلیل های مذکور در سطح استان تهران ارائه و راهبردهایی نیز پیشنهاد می گردد.
کلیدواژه‌ها:مراکز زیست و فعالیت، تحلیل فضایی، شاخص برخورداری، ماتریس زمان، نقاط سکونتگاهی استان تهران
پذیرفته شده در دوازدهمین کنفرانس تخصصی حمل و نقل و ترافیک تهران - اسفند 1391